BÜYÜK AYI [çev. < Ar. dübb-i ekber]


DÜBB-İ EKBER esk. [Ar. ﺩﺏ (dübb) = ayı + ﺍﻛﺒﺮ (ekber) = daha büyük]

SERÎR-İ FELEK esk. [< Ar. ﺳﺮﻳﺮ (serîr) = yatacak yer, taht + ﻓﻠﻚ (felek) = gökyüzü]

FE’S esk. [Fars. ﻓﺄﺱ (fe’s) = balta]

URSA MAJOR IAU [Lat. ursa = dişi ayı + maior = daha büyük] ; Kodu: UMa; Genitif: Ursae Majoris



Kuzey gökkürede bir takımyıldız, koor. (11, 50). En parlak yedi yıldızının oluşturduğu ve Büyükkepçe diye bilinen yıldız kümesi dolayısıyla gökyüzünün en kolay tanınan takımyıldızlardan biridir. Hemen hemen her kültürde bu takımyıldız ile ilgili çok sayıda hikâye vardır. Grek esâtîrine göre Arkadya (= ayılar ülkesi)’nin kralı Likaon’un güzel kızı Kallisto, tanrı Zeus’un kıskanç karısı Hera tarafından ayıya dönüştürülmüştür. Daha sonra Zeus, onu oğlu Arkas ile birlikte kurtararak göğe yerleştirir. Öte yandan, Aristoteles, takımyıldızın ayı biçiminde oluşturulmuş olmasının nedenini ayının, donmuş kuzey kutbuna yerleşmeye cesaret eden tek başat hayvan olduğu biçiminde açıklamıştır → Büyükkepçe.

Serir-i felek adı, ayının gökkubbede yattığı yer, ayının tahtı anlamındadır.

Fe’s adı ise, Büyükkepçenin biçiminden kaynaklanmaktadır.

YILDIZLARI

αUMa

Sırt, Dubhe, Zahr-üd-dübb-i ekber, Pişt, Dübb, Dubhe, Dubb, Dubh, Thahr aldub alakbar, Alruccabah, Ak

βUMa

Ayıbeli, Mirak-üd-dübb, Merek, Merak, Mirak

γUMa

Ayıuyluğu, Fahz-i yüsrâ-i dübb, Fakha, Phecda, Phad, Phacd, Phegda

δUMa

Sokum, Magriz-üz-zeneb-üd-dübb, Magrez, Megrez, Kaffa

εUMa

Kuyruk, Elyus, Elyus-ül-cevs, Alioth, Aliath

ζUMa

Örtü, Mizar, Meyzer-ül-ınâk-üd-dübb, Inâk-üd-dübb, Anak, Mizar, Mirza

ηUMa

Önder, Benetnaş, Benât-ün-na’ş, Bintünnaş, Kait, Alkaid, Benetnasch, Elkeid

θUMa

Unk-üd-dübb, Alhaud, Sarir, Sarir bonet

ιUMa

Talitha, Dnoces, Talitha borealis, Alphikra borealis

κUMa

Talitha australis, Alphikra australis

λUMa

Fahz-i dübb-i ekber, Tania borealis, Alkhafzah borealis

μUMa

Tania australis, Alkhafzah australis

νUMa

Alula borealis

ξUMa

Alula australis

οUMa

Muscida

πUMa

Muscida

χUMa

Alkaphrah, Alkafzah, Elkoprah

ψUMa

Me’bız-i dübb-i ekber, Ta tsun

78UMa

Nu’ayş

80UMa

Süha, Alcor, Saidak