ÇALGI [çev. < Lat. lyra = lir]
ŞELYAK esk. [Ar. ﺷﻠﻴﺎﻕ (şelyak) < Lat. chelys (kelis) < Grek. χέλυς (helis) = su kaplumbağası ]
ŞILYAK esk. [~ ŞELYAK]
ŞİLYAK esk. [~ ŞELYAK]
ÇENG-İ RÛMÎ esk. [Fars. ﭼﻨﮓ (çeng) = çalgı, saz + ﺭﻭﻣﻰ (rûmî) = Rum ülkesinden]
SANC esk. [Ar. ﺻﻨﺦ (sanc) = lir, arp]
KERKES-İ FELEK esk. [Fars. ﻛﺮﻛﺲ (kerkes) = akbaba + ﻓﻠﻚ (felek) = gökyüzü]
LYRA IAU [Lat. < Grek. λύρα (lira) = lir]; Kodu: Lyr; Genitif: Lyrae.
Kuzey gökkürede bir takımyıldız, koor. (19, 40). Grek esâtîrine göre tanrıların habercisi Hermes birgün deniz kenarında bir kaplumbağa kabuğu bulur. Kabuğun üstüne teller takınca, çok güzel sesler çıkaran ve bugün lir diye bildiğimiz müzik âleti ortaya çıkar. Hermes, yaptığı liri hediye olarak güneş tanrısı Apollon’a götürür ve ona çalmasını öğretir. Âlet daha sonra Apollon’un oğlu Orfeus’un eline geçer ki kendisi bu çalgıyı çalarak gelmiş geçmiş en iyi şair ve müzisyen olur.
Takımyıldızın Şelyak olan adı Uluğ Bey’in Zic-i Sultanî adlı eserinde vardı ve kaplumbağa kabuğuna gerilen tellerle yapılan bir çalgıdan esinlenmişti. Su kaplumbağasının kabuğundan yapılan bu çalgının Grekçe σαμβύκη (samviki) olan adı, Araplarca ﺳﻠﺒﺎﻕ (salbak) olarak alınmış ve Arap gökbilginlerce bir takımyıldıza verilmişti.